Giới thiệu sách
Lê Quý Đôn thì ai cũng biết vì hầu như tỉnh nào cũng có trường Lê Quý Đôn (mà phần nhiều lại là trường chuyên nữa).
Chúa Trịnh tấm tắc "thiên hạ này ai không biết gì cứ hỏi Lê Quý Đôn". Thành thử Mr. Đôn khoái quá cứ đem tấm bảng đó đi đâu cũng trưng ra. Không những giỏi sách vở mà ông cũng có thể nói chuyện bằng nắm đấm luôn. Trong nhóm "tứ đại thiên vương" nổi loạn ở Đàng Ngoài, Lê Quý Đôn dẫn quân quánh nhau với Hoàng Công Chất, kẻ được tôn vinh là chúa Mường Thanh. Oách xà lách. ?
Khi quân chúa Trịnh xuyên thủng lũy Thầy, chiếm kinh đô chúa Nguyễn. Lê Quý Đôn được Trịnh Sâm tin tưởng cử vào cai quản Phú Xuân vừa chiếm. Tuy ở Đàng Trong không lâu nhưng ông rất hiểu vùng này, thậm chí miêu tả được miền Nam cách đó mấy ngàn dặm có gì và thực sự ngưỡng mộ những gì các chúa Nguyễn để lại.
Cả đời Lê Quý Đôn viết rất nhiều sách, mà mỗi cuốn ông đều đầu tư rất kỹ. Đầu óc ông có thể xem như máy vi tính khi chứa rất nhiều loại thông tin khác nhau. Tất nhiên, để gom góp được nhiều thông tin như vậy trong thời đại chưa có internet thì mình phải dùng cách độc lạ mới nhanh xong việc. ?
Ví dụ, để viết được quyển sách dày 400 trang trong vòng 6 tháng như Phủ biên tạp lục, ông treo một cái trống ở ngoài cổng dinh, nói ai có việc gì muốn đến thì cứ gõ trống. Chính người gõ trống là người… cung cấp kiến thức cho ông viết sách. Yeah, ông biến dân chúng thành ChatGPT luôn. =)))))
Điển hình là chuyện cụ già ở tổng Bái Trời (nay thuộc Quảng Trị) đến gõ trống. Cụ già hỏi tại sao không cho nộp thuế dầu sơn bằng hiện vật, mà lại đòi nộp bằng tiền. Lê Quý Đôn biết chắc chắn cấp dưới nhân cơ hội mình mới đến mà giở trò để dễ ăn chặn tiền người dân. Tuy nhiên, không vội cho cụ già về, ông mời cụ ở lại hỏi xem… dầu sơn là cái gì. ?
Vì thế, cụ già từ việc lên hỏi thuế, nay đã chuyển thành “giảng viên” thời vụ cho Lê Quý Đôn. Không chỉ hỏi về dầu sơn, ông còn hỏi về tất cả những từ ngữ kỳ lạ mà “ChatGPT chạy bằng cơm này” nhắc đến. Không chỉ dừng lại ở đó, Lê Quý Đôn còn trực tiếp đến Bái Trời để xem dầu sơn trong thực tế nhìn nó như thế nào. Sau khi đã có đủ thông tin, ông mới ra tay trừng phạt thích đáng tên quan có tội.